Deze week aflevering 47 uit het archief van Springvossen.

Op 10 april 2012 sprak Robert van Altena met socioloog Bart van Heerikhuizen (1948-2022) over Het civilisatieproces van socioloog Norbert Elias (1897 Breslau – 1990 Amsterdam). Dit boek uit 1939 verscheen in 2012 bij Uitgeverij Boom in een vertaling van Willem Kranendonk, Han Israëls en anderen.

Norbert Elias toont in zijn boek hoe het menselijk gedrag en de maatschappij in West-Europa door de eeuwen verandert. Bovendien beschrijft hij hoe de veranderingen in de uiterlijke wereld van invloed zijn op het innerlijk van de mens. De periode die het boek beslaat: de negende tot de twintigste eeuw.

De term interdependentie, de onderlinge afhankelijk, neemt een centrale rol in in dit werk van Elias. Het vormt het punt van vertrek voor een tocht door de ideeënwereld van Elias, langs elf eeuwen geschiedenis om uiteindelijk terecht te komen bij onszelf.

In de woorden van Norbert Elias:

“Wij zijn geneigd de ‘beschaving’, die op ons de indruk maakt klaar te zijn, te beschouwen als ons eigendom, als iets wat ons afgerond en wel gewoon toekomt, zonder ons af te vragen hoe dat eigenlijk zo gekomen is. Maar de ‘beschaving’ is een proces of een deel van een proces dat zich ook over ons uitstrekt.”

Norbert Elias

De volledige titel van het werk luidt: Het Civilisatieproces. Sociogenetische en psychogenetische onderzoekingen. Het verscheen in 1939 bij een kleine Zwitserse uitgeverij als:

Über den Prozeß der Zivilisation: soziogenetische und psychogenetische Untersuchungen (Bazel, Haus Zum Falken, 1939)

Het lied Walt Whitman van Charles Ives dat direct na het interview klinkt bevat de volgende versregels uit Walt Whitmans 20th Stanza. (Voor verdere informatie over de opname zie onderaan dit bericht):

Afbeelding: De maand januari uit het getijdenboek Les Très Riches Heures du Duc de Berry van de Gebroeders van Limburg (Folio 1 verso ), tempera op vellum, hoogte: 22,5 cm; breedte: 13,6 cm , (1412-1416) (Collectie: Château de Chantilly). Bron: WikiCommons

---

<>  alle afleveringen

Op Spotify & Soundcloud is een speellijst te vinden met een ruime selectie van de afleveringen van Springvossen. Springvossen is ook te beluisteren op Salto Amsterdam.

---

EINDREDACTIE: ROBERT VAN ALTENA 

CONTACT: SPRINGVOSSEN[at]GMAIL.COM

INSTAGRAM / PIXELFED / BLUESKY

---

MUZIEK

Opening: Chose Tassin I  van de CD Poissance d’amours. Mystiques, moines et menestrels en Brabant au XIIIe siecle door Graindelavoix o.l.v. Bjorn Schmelzer.

Slot: Walt Whitman, Paul Sperry – zang, Irma Vallecillo – piano & Mists, Dora Ohrenstein – zang, Philip Bush – piano. Beide liederen van de CD The Complete Songs Of Charles Ives Vol. III

&

Thelonious Monk, Raise Four met Thelonious Monk – piano, Charlie Rouse – tenor saxophone, Larry Gales – bass, Ben Riley – drums. Album: Thelonious Monk, ‘Underground’ (1968, Columbia Records)