Het oude dierenasiel ‘De Valreep’ in Amsterdam-Oost heeft zich in twee jaar tijd ontwikkeld tot een volwaardig buurthuis. Ondanks het succes van dit sociale buurtcentrum willen Ontwikkelingscombinatie Polderweggebied (OCP) en de gemeente van stadsdeel Oost het pand terugvorderen om plaats te maken voor de nieuwe wijk ‘Oostpoort’.
In juli 2011 werd het dierenasiel gekraakt. Dit gebeurde niet alleen uit protest tegen de lange leegstand van panden en het woningtekort in Amsterdam, maar ook met een doel. De buurtbewoners wilden iets met het pand doen: het pand moest een ontmoetingsplek worden waar iedereen welkom is. Omdat de gemeente niet wilde meewerken aan dit plan, werd de hulp van de kraakbeweging ingeroepen. De krakers en buurtbewoners hebben samen het pand opgeknapt en omgetoverd tot een goed georganiseerd buurthuis met verschillende activiteiten als workshops en film- en muziekavonden.

Dat ging niet zonder slag of stoot. Na de jarenlange leegstand van het dierenasiel was er erg veel opknapwerk nodig om het pand toegankelijk te maken. “Het dak was kapot, we troffen dode beesten aan en er hadden junks in geleefd”, vertelt kraker Rogier Baas. Volgens hem is het gebouw nooit gesloopt omdat het een gemeentelijk monument is. “Maar als wij en de buurtbewoners er niets mee gedaan hadden, stond het nu nog te verkrotten.” De gemeente heeft uiteindelijk toegezegd het een ‘sympathiek’ plan te vinden om van het oude dierenasiel een sociaal centrum te maken.

In 2012 wilde projectontwikkelaar OCP het oude dierenasiel terugvorderen en er een verkoopkantoor in vestigen. Na een protest met ongeveer 300 buurtbewoners voor het gemeentehuis heeft de gemeente hier een stokje voor kunnen steken. OCP werd ervan overtuigd dat een buurthuis een beter plan is voor de buurt dan een verkoopkantoor. Toch ging de gemeente later opnieuw in onderhandeling met de projectontwikkelaar over de bestemming van het braakliggende terrein rondom het buurthuis. Hieruit volgde een contract waarmee de stad instemde met de sluiting van ‘De Valreep’ om plaats te maken voor de bouwplannen.

Nu lijkt OCP eindelijk met de ontwikkeling van de nieuwe wijk ‘Oostpoort’ te beginnen, maar hierin is geen plaats voor het buurtcentrum. “Ook de buurtbewoners en alle andere mensen uit Amsterdam moeten iets te zeggen kunnen hebben over de ontwikkeling van de stad, niet alleen de gemeente en projectontwikkelaars.” zo meldt Baas. Hij vertelt dat het buurtcentrum en alle vrijwilligers er omheen hun plek verdiend hebben in de plannen van OCP. “Wij pleiten voor een sociale bestemming van het pand waar de buurtbewoners echt baat bij hebben, en voor het behoud van dit ‘andere’ soort initiatieven dan commerciële plekken.”

Om deze redenen, en als alternatief voor het commerciële Amsterdam Dance Event (ADE), wordt er zaterdag 19 oktober een demonstratie georganiseerd: Amsterdam Danst Ergens Voor (ADEV). Tijdens deze optocht zal er dwars door de stad gedanst worden voor het behoud van ‘De Valreep’, een van de laatste vrijplaatsen in Amsterdam.

Tess Roelofsen