Het goede nieuws! Vandaag twee uur Kunst & Cultuur op Vrijdag met Fabiola Veerman én Beitske de Jong.Het slechte nieuws: dit is de allerlaatste Kunst & Cultuur op Vrijdag op Amsterdam FM.
De wegen scheiden, zoals dat gaat op gezette tijden in mensenlevens. De wegen van Fabiola en Amsterdam FM scheiden zich en zonder Fabiola heb ik geen muzikaal raison d’être meer bij de zender verder dus dit wordt het laatste ‘adieu- het ga u goed” stukkie.
Afgezien van de prachtige live muziek deze twee uur heb ik een paar niet live-bijdragen ertussen mogen smokkelen. Maar wát voor! Gedrenkt in melancholie, passend bij een afscheid.
Nina Simone, oh Nina, met die unieke, wonderschone, zó van emotie overlopende stem, dat ik niet heel lang achter elkaar naar haar kan luisteren; het gevaar dreigt dan zelf psychische hulp te moeten zoeken. Tjokvol zat haar voordracht met haat, jaloezie, minachting, walging, sneren, woede, venijn wat echter net zo snel kon omslaan naar mateloze liefde, tederheid of…bodemloze depressie. Ook, zoals in de song die ik uitkoos: diepe teleurstelling.
If you knew, als je maar eens zou weten…dan had je nooit…dan zou je nooit…
Het lag allemaal zo dicht aan de oppervlakte bij haar, ze was daardoor zo verschrikkelijk kwetsbaar, zo snel te kwetsen dat het angstig is om aan te horen.
Soms klonk Nina volkomen afgevlakt, dat was pas echt angstwekkend. Dan had zich tijdelijk een prop versteende magma in de vulkaan gevormd, die haar kolkende emoties eronder hield. Anti depressiva.
Depressies, Amy Winehouse leed er ook sterk onder. Ook haar kan ik, net als Nina, soms niet aanhoren zonder geëmotioneerd te raken, wat me pas overkwam bij “Between the cheats”, toen ik dat weer na lange tijd hoorde. Ach ach, die arme ziel. Maar net als Nina: wat een weergaloos talent. En een uniek mens.
Ontroerd door een uniek mens maar op een heel andere wijze werd ik door Iggy Pop. Iggy Pop? Die wilde hond, die destructieve wervelwind, dat letterlijk op het scherp van de snede levende manbeest? Trailer trash, “a hick from the sticks” noemt hij zichzelf: een boertje van buut’n. Jawel, door die asshole (noemt hij zichzelf ook).
Pop stevende in de jaren zeventig op ramkoers af richting eigen professionele en persoonlijke vernietiging. Door mega-inname van welke drug er ook maar voorhanden was en daarmee samenhangend wangedrag spuwde iedereen hem op gegeven moment uit. Behalve David Bowie, die het talent zag onder de enorme rotzooi. Volgens James Osterberg ofwel Iggy Pop nam Bowie de rol op zich van Professor Higgins ten opzichte van hem, ongepolijste Eliza. Bowie leerde hem omgaan met de wereld waar Iggy zó de pest aan had, mensen uit de muziekbusiness die hij vroeger onmiddellijk tegen zich in het harnas joeg of in de gordijnen door lomp en agressief gedrag. Bowie bewoog zich met benijdenswaardig gemak onder de hotemetoten, mensen waar Iggy een bloedhekel aan had of waar hij, als waren het goden, huizenhoog tegenop keek en geen woord tegen durfde te uiten, boerenkinkel als hij zichzelf voelde. Door Bowies beschavingsoffensief voelde Iggy zich niet meer hopeloos misplaatst en weet hij nu enigszins om te gaan met mensen, die hij toch nodig heeft als muzikant.
Maar hij koestert nog steeds zijn trailer trash-kant. Hij wil de gozers die hem daar vroeger om pestten zo graag een poepie laten ruiken: zie hoe ver ‘trailer trash’ kan komen!
Hij ziet er nu uit als een verweerde zwerver, piekerig door zon gebleekt haar, een gelooide kop met daarin nog steeds mooie ogen vol ondeugd en een heel duur, krankzinnig wit en gaaf kunstgebit. Zijn immer ironisch én sardonisch grijzende linkermondhoek trekt dat surreële kunstgebit weer een beetje in balans.
Exhibitionisme is hem niet vreemd, alleen als hij in een nette Franse tv show moet opdraven, trekt hij een glitterjasje aan over zijn gelooide tanige blote bast. Maar verder laat hij het, op pensioengerechtige leeftijd letterlijk en figuurlijk en nog geregeld “all hang out”.
Van dit wildebeest in blote bast en laagheupige jeans een onverwacht zeer poëtisch en teder “Les feuilles mortes”, gezongen met zó’n gruwelijk Amerikaans accent dat het gewoon aandoenlijk is. Ingetogen en doorvoeld gezongen met die typische, onzuiver wiebelende maar oh zo warme Iggy Popbariton. Dit wat mij betreft misschien wel mooiste lied ooit krijgt van hem een ontroerend integere uitvoering waar ik stil van word. Hijzelf ook denk ik. Die deugniet. Die ras-overlever.
“De zee wist de voetstappen van gescheiden geliefden in het zand uit”.
En in de verte echoën de radiogolven langzaam weg.
Adieu Fabiola Veerman, Beitske de Jong, Tamar Tieleman, Amber Roner, Leo Willemse, Stephan Kraan, Tyche van Bommel, Iris Lunenburg, Robert van Altena, Bert Hana. Adieu Marjolein Frijling en Roeland Müller.
Adieu luisteraar.
Het was een groot genoegen.
En dan logt de muziekmama nu uit.