Het is dit jaar 20 jaar geleden dat de Bosnische stad Srebrenica in handen viel van Mladic’ Bosnisch-Servische militie en meer dan 8000 moslimmannen en –jongens werden vermoord. In 2002 verscheen het NIOD-rapport over de rol die Nederland speelde bij deze desastreuze gebeurtenissen. In Het Srebrenicasyndroom ontraadselt historicus en psycholoog Eelco Runia wat er precies rond het NIOD-onderzoek naar Srebrenica is misgegaan. In een helder relaas laat hij zien dat op het oog competente historici volledig in de ban kunnen raken van hun onderzoeksobject en zich er volledig mee kunnen gaan identificeren.

De samenstellers van het rapport tuimelden, constateert Runia, in de valkuil van wat in de psychologie parallel processing wordt genoemd: ze herhaalden in woord en daad de gebeurtenissen die zij geacht werden te bestuderen. Historische gebeurtenisssen kunnen blijkbaar zo traumatisch zijn dat we ze in het heden ‘naspelen’.

Volgens Runia, zoals hij in gesprek met Hieke Jippes verwoordt, is het van het grootste belang dat historici in hun onderzoek verantwoording afleggen over de vraag: wie zijn wij dat dit kon gebeuren?